تعريف بودجه :
چون مفهوم بودجه از آغاز پيدايشش تاكنون تغيير و تحول بسيار يافته است از اين رو تعريف جامعي كه در برگيرنده تمام مفاهيم آن در دوره هاي گذشته و زمان حال باشد، كار دشواري است. ديدگاهها، نظريه ها و تعاريف زمانمند و مكانمنداند و به همين خاطر در زمان ها و مكان هاي متفاوت تعاريف متفاوتي ارائه شده است. تعريف هاي زيادي براي بودجه شده است كه به چند نمونه از آن به شرح زير اشاره مي شود:
• بودجه دخل و خرج دولت است.
• بودجه يک سند مالي است مربوط به درامدها و هزينه هاي دولت.
• اولين تعريف قانوني كه از بودجه در نظام حقوقي مالي ايران به عمل آمده است در ماده يك قانون محاسبات عمومي مصوب سال 1289 شمسي است كه بودجه را چنين تعريف كرده است: «بودجه دولت سندي است كه معاملات دخل و خرج مملكتي براي مدت معيني در آن پيش بيني و تصويب مي گردد. مدت مزبور را سنه مالي مي گويند كه عبارت از يك سال شمسي است».
• دومين تعريف قانوني مربوط به قانون محاسبات عمومي مصوب 16 اسفند 1312 شمسي مربوط مي شود كه چنين آمده است: بودجه لايحه پيش بيني كليه عوايد و مخارج مملكتي است براي مدت يكسال شمسي كه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيده باشد.
• سومين تعريف مربوط است به قانون محاسبات عمومي كشور مصوب 1/6/1366 مجلس شوراي اسلامي، در اين قانون، بودجه كل كشور چنين تعريف شده است: « بودجه كل كشور برنامه مالي دولت است كه براي يك سال مالي تهيه و حاوي پيش بيني درآمدها و ساير منابع تأمين اعتبار و برآورد هزينه ها براي انجام عملياتي كه منجر به نيل سياستها و به هدفهاي قانوني مي شود و از سه قسمت به شرح زير تشکيل مي شود:
1. بودجه عمومي دولت که شامل اجزاي زير است :
الف- پيش بيني دريافت ها و منابع تامين اعتبار که به طور مستقيم و غيرمستقيم در سال مالي قانون بودجه به وسيله دستگاهها از طريق حساب هاي خزانه داري کل اخذ مي گردد.
ب - پيش بيني پرداخت هايي که از محل درامد عمومي يا اختصاصي براي اعتبارات جاري و عمراني و اختصاصي دستگاههاي اجرايي مي تواند در سال مربوط انجام دهد.
2. بودجه شركت هاي دولتي و بانک ها شامل پيش بيني درامد و ساير منابع تامين اعتبار.
3. بودجه موسساتي كه تحت عنوان غير از عناوين فوق در بودجه كشور منظور مي شود».
با دقت بيشتر در تعريف بودجه متوجه مي شويم كه سه جنبه سياسي، مالي و برنامه اي جزو ماهيت بودجه بوده، هر تعريفي از بودجه بايد بر پايه هاي سه گانه مذكور تكيه داشته باشد. منتها هر دسته از تعاريف بودجه به مناسبت شرايط و اوضاع و احوال حاكم، بر يكي از جنبه هاي سه گانه فوق تآكيد بيشتري نموده است. به بيان ديگر هر نوع بودجه به مفهوم واقعي آن داراي آثار و ابعاد سياسي، مالي و برنامه اي است و اين سه بعد از هم جدا نشدني و ذاتي بودجه، در همديگر تأثير متقابل و مداوم دارند.
با توجه به مجموع تعاريفي كه از بودجه وجود دارد مي توان عناصر تشكيل دهنده آن را برشمرد :
1.بودجه برنامه مالي دولت است؛
2. بودجه براي يك سال مالي تهيه مي شود؛
3.بودجه پيش بيني آينده است؛
4. بودجه در برگيرنده كل درآمدها و هزينه هاي دولت در قالب بودجه عمومي، بودجه شركت هاي دولتي و بودجه ساير موسسات انتفاعي وابسته به دولت مي باشد؛
5. هزينه ها براي نيل به سياست ها و هدفهاي معين و قانوني دولت مي باشد.؛
6. سندي است كه بايد به تصويب قوه مقننه برسد؛
7. هيچ دولتي بدون داشتن بودجه نمي تواند دست به فعاليتي بزند.
شرح وظایف واحد بودجه
انجام مطالعات و اقدامات لازم درزمينه روشهاي نوين سازماندهي منابع مالي درجهت نيل به هدف نهائي دانشگاه
مطالعه وبررسي بهبود روشها وبازده منابع موجود در دانشگاه
ابلاغ بودجه مصوب به هريک از واحد هاي تابعه
مطالعه و بررسي روشهاي تقليل هزينه ها با در نظر گرفتن به حداکثر رسانيدن کميت و کيفيت بازده خدمات ارائه شده
تهيه و تنظيم بودجه پيشنهادي دانشگاه بر اساس سياستها و ضوابط بودجه کل کشور و پيشنهادات واحدهاي تابعه و نيازهاي پيش بيني شده آتي
نظارت بر اجراي صحيح مقررات بودجه از طريق ارائه راهنماييهاي لازم و مراقبت در نحوه مصرف اعتبارات و سنجش ميزان پيشرفت عمليات در هر يک از واحدها
تهيه و تنظيم و مبادله موافقتنامه هاي جاري ، طرح تملک دارائيهاي سرمايه اي (عمراني) وزارت متبوع
مطالعه و بررسي آئين نامه ها و اساسنامه ها و برنامه هاي توسعه اقتصادي اجتماعي دولت و تهيه گزارشهاي مربوط
پيش بيني درآمد و برآورد هزينه فعاليتها ، طرحها و برنامه ها
تهيه نمودارها و آمارهاي مورد نياز و تجزيه و تحليل آنها در راستاي اهداف دانشگاه
مطالعه و بررسي اهداف چشم انداز دانشگاه در قالب برنامه هاي استراتژيک تهيه شده