مام حسین (علیهالسلام) (۴-۶۱ قمری)، سومین امام شیعیان فرزند امام علی (علیهالسلام) و حضرت فاطمه (سلاماللهعلیها) و نوه پیامبر اسلام (صلیاللّهعلیهوآلهوسلم) است. کنیه ایشان در تمام منابع ابوعبداللّه ذکر شده و القاب فراوانی به ایشان نسبت داده شده، از القاب خاص امام، زکی، طیب، وفیّ، سید، مبارک، نافع، الدلیل علی ذات اللّه، رشید، التابع لمرضاة اللّه، شهید یا سیدالشهداء بوده است.
در بیشتر منابع حدیثی و تاریخی و رجالیِ کهن از شباهت حسین بن علی (علیهالسلام) به پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) سخن گفته شده و در یک روایت، امام حسین شبیهترین فرد به پیامبر وصف شده است. بنابر روایتی دیگر از امام علی (علیهالسلام)، آن حضرت فرزندش حسین را شبیهترین فرد به خود از نظر خُلق و خو و رفتار، دانسته است.
امام حسین (علیهالسلام) را در زمره واپسین طبقه از اصحاب رسول خدا (صلیاللّهعلیهوآلهوسلم) یاد کردهاند. ایشان در جنگهای دوره خلافت امام علی (علیهالسلام) نیز حضور داشت و در دوره امامت امام حسن(علیهالسلام)، که حدود ده سال به طول انجامید، همراه و همگام برادر بود.
دوره امامت امام حسین (علیهالسلام) همزمان با حکومت معاویه بود، بنابر نقل مورخان ایشان با معاویه بیعت نکرد، ولی به مفاد صلح امام حسن (علیهالسلام) با معاویه ملتزم بود. حتی وقتی برخی شیعیان از او تقاضا کردند پیمان را بشکند و با معاویه بجنگد، به آنان امر کرد که تا زمان مرگ معاویه منتظر بمانند. زمانی که معاویه برای یزید بیعت میگرفت، امام از معدود کسانی بود که بیعت با یزید را نپذیرفت و در خطابهای قاطع معاویه را محکوم کرد. معاویه نیز، با توجه به جایگاه امام، به یزید توصیه کرده بود که با امام مدارا کند و در صدد بیعت گرفتن از امام نباشد. اما در نهایت یزید دستور قتل ایشان را صادر کرد و امام در دهم ماه محرم سال ۶۱ هجری در کربلا به شهادت رسید. برای زیارت امام حسین (علیهالسلام) فضیلتهای بسیاری ذکر شده و در احادیث منقول از پیامبر و امامان شیعه بر آن تاکید بسیار گردیده است.